संस्कृत धातव: - ६

चतुर्थगणे - दिवादौ १४० धातव: सन्ति । तत्र प्रधानभूता: धातव: यथा -

परस्मैपदिन:

१ दिव् ( दीव्) क्रीडायाम् दीव्यति ।
२ अस् क्षेोपणे अस्यति ।
३ कुप् क्रोधे क्रुप्यति ।
४ क्रुध् क्रोधे क्रुध्यति ।
५ क्लम्(क्लाम्) ग्लानौ क्लाम्यति ।
६ क्लिद् आर्द्रीभावे क्लिद्यति ।
७ जर(जीर्) वयोहानो जीर्यति ।
८ तम्( तान्) काङ्क्षायाम् ताम्यति ।
९ तुप् तुष्टौ तुप्यति ।
१० तृप् तृप्तौ तृप्यति ।
११ दुप् वैकृत्ये दुप्यति ।
१२ दृप् हर्षमोहनयो: दृप्यति ।
१३ द्रुह् जिघांसायाम् द्रुह्यति ।
१४ नश् अदर्शने नश्यति ।
१५ नरत गात्रविषेपे नृत्यति ।
१६ पुष् पुष्टौ पुष्यति ।
१७ प्लुप् दाहे प्लुप्यति ।
१८ भ्रम्(भ्राम्) अनतस्थाने भ्रम्यति- भ्राम्यति ।
२० मद्(माद्) हर्षे माद्यति ।
२१ मुह् वैचित्ये मुह्यति ।
२२ यस् प्रयत्ने यस्यति।
२३ लुभ् गार्ध्ये लुभ्यति।
२४ त्र्यध् ताडने विद्यति ।
२५ शम्(साम्० उपशमे शाम्यति ।
२६ शुध् शौचे शुद्यति ।
२७ शुप् शोषणे शुप्यति ।
२८ श्लिप् आलिङ्गने श्लिप्यति ।
२९ श्रम्(श्राम्) खेदे तपसि च श्राम्यति ।
३० ष्ठिव् (ष्ठीव्) निरसने ष्ठीव्यति ।
३१ सिध् संराद्धौ सिध्यति ।
३२ सिव्(सीव्० तन्तुसन्ताने सीव्यति ।
३३ स्विद् गात्रप्रक्षरणे स्विद्यति ।
३४ हृप् तुष्टौ हृप्यति ।
३५ स्निह् तुष्टौ स्निह्यति ।
३६ क्षम्(क्षाम) सहने क्षाम्यति ।
३७ क्षुभ् सञ्चलने क्षुभ्यति ।

।।आत्मनेपदिन:।।

३८ क्लिश् उपतापे क्लिश्यते ।
३९ खिद् दैन्ये खिद्यते ।
४० जन्(जा) प्रादुर्भावे जायते ।
४१ दीप् दीप्तौ दीप्यते ।
४२ दू परितापे दूयते ।
४३ पूर् आप्यायने पूर्यते ।
४४ प्री प्रीतौ प्रीयते ।
४५ बुध् अवगमने बुध्यते ।
४६ मन् ज्ञाने मन्यते ।
४७ युज् समाधौ युज्यते ।
४८ युध् संप्राहारे युज्यते ।
४९ ली श्लेषणे लीयते ।
५० विद् सत्तायाम् विद्यते ।
५१ सू प्राणिप्रसवे सूयते ।

।।उभयपदिन:।।

५२ नह् बन्धने नह्यति, नह्यते ।
५३ रञ्ज् (रज्) रागे रज्यति, रज्यते ।
५४ मृष् ततक्षायाम् मृष्यति, मृष्यते ।
।। इति दिवादिगण: ।।