मराठी शाळांत अटल ज्ञानदीप प्रयोगशाळा

भारत सरकारने काही निवडक शाळांत अत्याधुनिक अटल लॅब स्थापन करण्यासाठी भरीव अर्थसाहाय्य दिले आहे.

 शालेय स्तरावर मुलांना नवनिर्मिती आणि आधुनिक इलेक्ट्रॉनिक उपकरणांचा वापर करून डिजिटल आणि रोबोटिक यंत्रसाधने तयार करण्याचे शिक्षण या प्रयोगशाळेत देण्यात येणार आहे. मात्र ही सुविधा इतर शाळांत नसल्ल्याने बहुसंख्य मुलांना याचा प्रत्यक्ष लाभ मिळणार नाही. शिवाय हे सर्व ज्ञान इंग्रजीमध्ये असल्याने मराठी माध्यामाच्या शाळांतील विद्यार्थ्यांना हे समजणार नाही.

यासाठी  ज्ञानदीप फौंडेशनने  नगरपालिका, जिल्हा परिषद व इतर माध्यमिक शाळांमध्ये अटल ज्ञानदीप प्रयोगशाळा हा अभिनव उपक्रम राबवायचा संकल्प केला असून त्याअंतर्गत रासबेरी पायचे प्रात्यक्षिक कार्यान्वित केले आहे.

रासबेरी पाय हा एका पट्टीवर बसविलेला छोटा संगणक असून त्याचा उपयोग लहान प्रोग्रॅमपासून ड्रोनसारख्या स्वयंचलित रोबोट बनविण्यासाठी करता येतो.

रासबेरी पाय हा एका पट्टीवर बसविलेला छोटा संगणक असून त्याचा उपयोग लहान प्रोग्रॅमपासून ड्रोनसारख्या स्वयंचलित रोबोट बनविण्यासाठी करता येतो.

हा कार्यान्वित करण्यासाठी पॉवर कनेक्शन, इंटरनेट वा वाय फाय, मॉनिटर व माऊस यांची आवश्यकता असते. मॉनिटर किंवा टीव्ही जोडण्यासाठी एचडीएमआय केबल लागते व्हीजीए पोर्ट असल्यास व्हीजीए चे एचडीएमआय करण्यासाठीची विषेश सुविधा वापरता येते. रासबेरी पायसाठी एक मायक्रो चिप माहिती व प्रोग्रॅम साठविण्यासाठी वापरली जाते,

 खालील चित्रात रासबेरी पाय जोडण्यांची माहिती दिली आहे.

 ज्ञानदीप फौंडेशनचे श्री. राकेश कांबळे यांनी रासबेरी पाय या मायक्रोकॉम्प्युटरची  रचना विशद केली आहे. 
 
रासबेरी पायवरील इतर कनेक्शन वापरून विविध इलेक्ट्रॉनिक उपकरणे बनविता येतात.स्क्रॅच व पायथॉन प्रोग्रॅमिंग शिकविण्यासाठी याचा उपयोग करता येतो अनेक व्हिडिओ गेमही बनविता येतात.

ज्ञानदीप फोंडेशन अर्ड्युनो, रासबेरी पाय आणि विविध सेन्सॉर वापरून अटल ज्ञानदीप प्रयोगसंच विकसित करीत असून त्यात मराठी व इंग्रजी माध्यमातून हे तंत्रज्ञान शिकण्याची सोय उपलब्ध करून देणार आहे.

 ज्ञानदीपच्या या अभिनव उपक्रमाचा लाभ घेण्यासाठी शाळांनी ज्ञानदीपशी संपर्क साधावा. -डॉ. सु. वि. रानडे, ज्ञानदीप फौंडेशन, सांगली. संपर्क - info@dnyandeep.net / info@dnyandeep.com

Problems with Young

 While explaining reluctance of elders to learn new things, I forgot to mention a great quality of seniors ie patience and acceptance of  aspirations of young.

I find lack of these qualities in young generation. By nature, young are enthusiastic, get attracted to new technologies and consider themselves superior to  old generation in power of assessment.
However, they are impatient, desire quick results and lack habit of concentrated and focussed  work for long time. Their attention gets easily distracted from the current activity to new events or attractions.

They look for quick solutions and definite answers to all issues in life.

As a result, many of them  fail to achieve the goal and instead of searching real cause, they blame others or situational environment.

Stiff competition in career market requires exceptional performance and failure in reaching that level leads to frustation, depression or rebelious outbreak.

Young have to learn the patience, resolution, continuity of struggle irrespective of failures from old generations as they have learned these qualities after facing similar hardships and disappointments in their long life span.

Thus young and old, both have to learn from each other and overcome their weaknesses. This can be done only if young and old work together as colleages and not with any level difference.

Dnyandeep Foundation is practising this in its office for long time and now I feel that the same should be adopted by all for sustainable growth and better social relations.

Digital Divide - A Great Barrier between Old and New

I am observing a great rift between old and new generation due to ignorance and non-accepting attitude of old generation to learn new tools of digital communication. As a result a large pool of experience and knowledge has turned into unreadable old documents to young generation, which is struggling to solve the problems in life with modern tools but no relevant data. Naturally it is bringing out new solutions which have high display value but no strength of effective desired change.

The word 'Retirement' has made emmense damage to growth of society. Though system of retiring person from service was necessary for creating openings for new fresh recruits, the retired persons are thrown out of constructive process and their mindset also changes to spirituality and aloofness and the socity thinks them as worn out and out of date products.

It is necessary to break this barrier by two way approach. Old generation must learn the new digital communication tools and young generation should teach seniors or extract the essence of knowledge and experience by opening new channels of information flow by oral interviews, digitisation of written and printed books and video recordings.

With running 77, when I start teaching computer and discuss about new programming techniques, many professionals and  many senior persons with vast experience and knowledge far better than me treat me as expert and give me respect not due to my age,, but due to their inability to express in new media, .They look at me in disbelief and praise me as if I am a super hero.  

They feel, it is beyond their capacity to learn. However, with my experience I assert that they are wrong. The new digital tools have become so user friendly that even child can learn programming in no time. The main barrier is in psychology of false superiority due to age and feeling shyness in accepting role of student.

I feel, even the health problems aggravate not due to physical aging but due to negative thinking and abundance of brain activity.

There is a need to start coaching classes not for young unemployed youth, but for seniors in various fields who can lead and create employment opportunities by equipping themselves with new tools and techniques.

Dnyandeep Foundation wishes to start movement in this direction. It has decided to form groups of people based on subject or field or field of expertise in every walk of life. Link them to new generation by training them to use digital media like mobile chat or email and build a large database of hidden and nonaccesible knowledge which gets lost with passage of time.

शहरी शेती प्रशिक्षणवर्गाचा शुभारंभ

विजयनगर, सांगली येथील कृषी महाविद्यालयाच्या गच्चीवर शहरी शेती प्रशिक्षणवर्गाचा शुभारंभ दिनांक १९ जानेवारी रोजी सकाळी ८-३० वाजता मविप मध्यवर्ती संस्थेचे विषय तज्ज्ञ श्री. दिलीप हेर्लेकर यांचे हस्ते करण्यात आला. या प्रशिक्षणासाठी वैद्यकीय, व्यावसायिक. आर्थिक क्षेत्रात कार्य करीत असलेल्या सांगली मिरजेतील २५ मान्यवरांनी सदस्य नोंदणी केली आणि त्यात महिलांची संख्या सर्वाधिक होती.

उदघाटन समारंभास कृषी महाविद्यालयाचे प्राचार्य डॉ. बोरकर, व्यवस्थापक मंडळाचे सदस्य श्री. राजकुमार पाटील, माजी वन अधिकारी श्री तानाजीराव मोरे, वालचंद कॉलेजचे माजी उपप्राचार्य खानिटकर, ज्ञानदीपचे डॉ. सु. वि. रानडे, म.वि. प्रबोधिनीचे श्री अरविंद य़ादव उपस्थित होते. श्री. राजकुमार पाटील यांनी  कृषी महाविद्यालयात घेतल्या जाणा-या विविध कोर्सेसची माहिती दिली. श्री तानाजीराव मोरे यांनी वनखात्यातील त्यांचे अनुभव सांगून या उपक्रमाचे कौतुक केले.

डॉ. रानडे यांनी या प्रशिक्षण वर्गातील अनुभव व ज्ञान इंटरनेटद्वारे सर्वदूर पोहोचविण्याचे कार्य ज्ञानदीप फौंडेशन करणार असल्याचे सांगून परस्पर संवादासाठी एक ग्रुप करण्याचे आवाहन केले. श्री अरविंद यादव यांनी आभार मानले.

उदघाटनानंतर मविप, मुंबईचे श्री हेर्लेकर यांनी शहरी शेतीची वैशिष्ठ्ये आणि इतर प्रकारच्या आधुनिक शेतीपद्धतीच्या तुलनेत असणारे गच्चीवर करावयाच्या शेतीतील  वेगळेपण खुलासेवार विशद केले.

घनकचरा निर्मूलन, सेंद्रीय भाजी घरच्या घरी तयार करणे, ताज्या भाजीची, आणि ऑक्सिजनची  उपलब्धता व गच्चीचे सौरउर्जेपासून संरक्षण इत्यादी फायदे असल्याने सर्वांनी याचा वापर करणे आवश्यक आहे असे मत व्यक्त केले.

नंतर महाविद्यालयाच्या टेरेसवर वाटरप्रुफ केलेल्या नियोजित जागेची पाहणी करून  पुढील प्राथमिक तयारीविषयी चर्चा झाली.

श्री अरविंद यादव यांनी शहरी शेती या नावाचा  व्हॉट्स अप ग्रुप सुरू केला असून हेर्लेकर यांच्या भाषणाची झ्वनीचित्रफीत सर्व सदस्यांना पाठविली जाणार आहे. 

संक्रांतीच्या शुभेच्छा - स्वतःच्या हस्ताक्षरात

आठ वर्षांपूर्वी संक्रांतीनिमित्त मी स्वतःच्या हस्ताक्षरात एक पत्र माझ्या सर्व नातेवाईक व मित्रांना पाठविले होते. ते खाली देत आहे. हातांनी लिहिलेली पत्रे हा जुन्या स्मृतींचा आणि लिहिणा-या व्यक्तीचा ठसा आपण नव्या संदेशवहनाच्या सुविधांनी गमावला आहे.
 ंंंं
हे पत्र पाठविल्यानंतर मला आलेला अनुभव मात्र मलाच चकित करणारा होता. माझ्या या प्रयत्नाचे सर्वांकडून स्वागत होईल असे मला वाटले होते. मात्र पोष्टाच्या दिरंगाईमुळे पत्र महिन्याभराच्या उशीराने काहीजणांकडे पोचले.

आपल्या हाताने उत्तर पाठविण्याची मी अपेक्षा केली आहे हे समजून आणि लिहिण्याची सवय व इच्छा नसल्याने माझ्या काही नातेवाईकांना माझ्या या उठाठेवीचा राग आला. त्यातून गैरसमज वाढून काही नाती कायमची तुटली.

इतिहासाची चक्रे उतट फिरविण्याचा हा प्रयत्न माझ्या अंगावर शेकला, आज असा प्रयत्न मी पुन्हा करीत आहे. मात्र माझे हे विचार आता नव्या संदेशवहन सुविधेचा वापर करून आपणापर्यंत पोहोचवत आहे.

जागतिक हस्ताक्षर दिनादिवशी वा स्वाक्षरी करताना हाताने लिहिण्याबरोबर कधीकधी आपल्या डायरीत तरी आपण आपले विचार लिहून ठेवावेत व पुढ्या पिढीसाठी आपल्या स्मृतीचा बहुमोल ठेवा त्यांच्या हाती सोपवावा असे मला वाटते.

Soil exchange by rail transport for sustainable agriculture

We have successfully shown use of water transport from Miraj to Latur to meet the demand of water.

We can use the same technique to improve quality of agriculture soil by exchanging top soils in these two regions like transporting coal by wagons.

The area in the range of Karad to Sangli near river bank has heavy black cotton soil which is good for agriculture but has low permeability and causes salt accumulation.Black cotton soil (BC soil) has very low bearing capacity and high swelling and shrinkage characteristics. Due to its peculiar characteristics, it forms a very poor foundation material for road construction Thus for construction of roads and buildings, it has to be removed for firm foundation.

The soil in Marathwada is loamy and sandy. and does not hold water.

Combination of these soils in proper proportion will improve soil properties for sustainable agriculture.However, soil being solid and heavy such mixing has practical difficulties.

If train transport system is used to exchange soils of two regions, it can become a possibility to improve the soils in both regions.






If

Freelance Software Development

India is experiencing an acute problem of providing suitable employment for technical personnel.

The industries in India are by and large in financial crises and are struggling for survival in competition with mighty multinationals. They cannot provide employment to the large number of unemployed computer literates on reasonable salary. As a result, many students are trying to find jobs outside India but very few succeed in their effort.. Industries also cannot utilize the modern techniques of advertisement and new technology because of the financial burden of regular recruitment of experts in the field.

Freelance software development has a potential in meeting the needs of industries and for employment generation. With the rapid increase in internet facilities, reducing cost of surfing and wide spread computer education, India may soon become a fertile ground for Free lance working.

Right now, there are many jobs available on the net in various fields. Most of the software companies in India are flourishing mainly by providing skilled manpower of computer professionals to foreign countries. Except where onsite survey and data collection is needed, many these jobs can be easily handled by individuals by staying in India through internet on free lance basis.

Many industries and small firms are inclined to get the work done on contract basis rather than employing the people on permanent basis if the job is small and infrequent. The jobs may include typing, data entry, copyediting, web design, software programming, market survey or even marketing.

Though the free lance jobs offered by Indian industries are very less now, the situation will change as they realize the advantages in getting the work done through people located at different places and doing jobs part time at comparatively very low cost. The costs of advertisement are exorbitant on Radio and TV and can be afforded by few Indian firms. Use of internet for advertising on the web is a low cost alternative and may become popular. The situation could be utilized beneficially to exploit job opportunities for budding software programmers.

There are many Indian computer experts working in U.S.A. and other countries and can lend a helping hand for the new generation of software consultants by assessing their work, suggesting modifications, providing resources in their leisure time.

However, there are some difficulties in the development of Free lance culture in India.

1. Unless a software developer is expert professional, the work of software development is not be given by companies.

2. On the other hand expert software professionals are usually engaged in working with some software company and are too busy to take up such assignments on their own. Many companies also discourage such practice.

3. The novice software developers do not venture in Free Lance jobs, as they are not fully equipped with necessary knowledge, have limited experience and they do not have professional outlook. Even if they decide to take up such assignment no software help is available to them to complete formalities of commercialization.

On the other hand, there is no dearth of computer programmers who are expert in C, C++, Java, Visual Basic etc. and Web Design. There are countless software packages developed in different fields by students during their project work and small utility programs and applications by software interested people.. In fact, there is a large degree of duplication of work with no compilation or application.

There is a huge communication gap between such developed software and user community, which can modify and commercialize these products. Most of these software programs remain unutilized and soon are forgotten. Unnecessary wastage of time, effort and money can be avoided in developing the software when similar software is already developed by somebody, somewhere and at sometime.

It is necessary to collect such information and make it known to fresh free lance software developers. This will help in developing joint projects in specific areas by those who have already worked in that field and have common interest.

Dnyandeep Education & Research Foundation, Sangli wishes to launch such a website for coordinating the efforts of software development. The schematic flow diagram of the work is as shown below

The objectives of the site are

1. To prepare a categorywise database of available software projects, utilities and applications which are developed with academic interest and are not commercialized yet. The database will include developers address, topic and degree to which it is developed with limitations of application.

2. To identify the topics and applications for novice software developers and prepare a database of small project needs from market. It is observed that commercial software is too costly for small firms and individuals. Moreover the requirements and procedures need tailor made solutions.

3. To promote development of software in regional languages. In India, there will be a great demand for such work in near future. At present, there are many difficulties in such programming New software developers can contribute a lot in this field. Many organizations are using regional language for their day-to-day functioning like correspondence and accounts and hence rely on manual work. They can do computerization if suitable software in regional language is made available.

4. To seek help from software professionals in assessing, modifying and commercializing the software developed by fresh candidates.

5. To act as a resource for all software help for the free lance developers.

6. To undertake joint projects and coordinate the efforts of individuals.

The interested software developers will have to register by paying requisite fee. There will be a mutual agreement for undertaking joint project and separate charge for the services rendered if developer wishes to carry out the job independently.

We hope that we will be able develop a resource base for new software developers who would become Professional Free Lance Software Developers in future. This will help in bridging the gap between software literate job seekers and plenty of jobs available in India and abroad on Free Lance basis. We shall be happy to receive comments on the proposed resource base.

Dnyandeep - Search of True Knowledge in the Forest of Tagged Information.

Information is expressed through language. Language is formed of words. Words have a meaning. But most of the times real truth is quite different than the meaning it indicates.

सत्यं ब्रूयात प्रियं ब्रूयात‌, न ब्रूयात सत्यमप्रियं ।

Speak Truth which is likable but do not speak Truth if it is not tolerable.

Satyam Computers was telling false things and people believed it with full faith in the Satyam meaning of name, as it was likable. As soon as they came to know the truth and the same Satyam became Asatyam.

Words convey the tagged meaning but not the true meaning. I heard that in the dictionary of war hungry country, the words ‘war’ and ‘aggression’ were replaced by ‘peace’ and ‘liberation’ so that the people and world can trust the good intentions of the country. Thus the meaning of word is relative and depends on the context.

There is other example which I remember to have read. Karnataka Govt had circulated a note explaining its stand on Maharashtra – Karnatak border issue in the parliament under the name ‘True Story’. This was reciprocated by Maharashtra by circulating a note titled ‘Real Fact’. Arrangement of words can thus change the focus and give added effect.


The same confusion of meaning occurs about words ‘information’ and ‘knowledge’. It is generally presumed that information means knowledge. But when we receive lot of information bits about some fact which are expressing different or even contradictory meaning, we get confused about the real fact. Information may be impartial state of fact, may be modified to achieve some objective (advertisement) or distorted to have forceful impact to win acceptance ( propaganda). Common man cannot differentiate the shades of difference in information and can be easily misled.

The words Democracy, Capitalism, Communism or Secularism are interpreted in different ways by different people based on their prejudice and self motives. Hence everybody honestly and sincerely tries to defend or oppose, love or hate some concepts without knowing the real truth.

Man sacrificing his life for his mission may not know that the mission is implanted in his mind by unscrupulous propaganda mechanism which may have entirely different objective. I had read one novel titled “ Man who came from cold” which depicted a story of double espionage, where the hero finally understands that he was but a puppet in hands of big powers fighting with each other and then he sacrifices his life for the true innocent love.

Thus tagged meanings of words rule the world and destiny of human mankind. Knowledge can get chance to rule the world only if it is sought by all leaving all prejudices. But then, all religions will become one and same, all minds will become sensible and sensitive to others aspirations and sufferings in the same way, thus reflecting oneness of living consciousness.

आकाशी झेप घे रे पाखरा - Be a Free Bird

'आकाशी झेप घे रे पाखरा' 

 

An inspiring beautiful Marathi poem for young entrepreneurs 

आकाशी झेप घे रे पाखरा by जगदीश खेबूडकर 

(My humble  attempt to translate it in English)

आकाशी झेप घे रे पाखरा
सोडी सोन्याचा पिंजरा
   
Take a leap into the sky,Oh bird!
Leave your golden cage

तुजभवती वैभव, माया
फळ रसाळ मिळते खाया
सुखलोलुप झाली काया
हा कुठवर वेड्या घेसी आसरा

You are surrounded by wealth and relations
with a delicious fruit to eat
You are happy with  idleness
How long will you take asylum here

घर कसले ही तर कारा
विषसमान मोती चारा
मोहाचे बंधन द्वारा
तुज आडवितो हा कैसा उंबरा   

This is not a house but jail
The given food is nothing but poison
Attractions are holding you at door
How the door sill is stopping you

तुज पंख दिले देवाने
कर विहार सामर्थ्याने
दरि-डोंगर, हिरवी राने
जा ओलांडुनी या सरिता-सागरा

God has given you wings
Move as you like with strength
Go over valleys, hills and green pastures
Cross the rivers and sea

कष्टाविण फळ ना मिळते
तुज कळते परि ना वळते
हृदयात व्यथा ही जळते
का जीव बिचारा होई बावरा
   
Nobody gets fruit without efforts
You know it but fail to act accordingly
You feel sad about it in your mind only
Why your life has become so helpless

घामातुन मोती फुलले
श्रमदेव घरी अवतरले
घर प्रसन्‍नतेने नटले
हा योग जीवनी आला साजिरा
   
Pearls did grow through sweat
God of efforts arrived at home
House got filled with joy
And created happiness in life

मराठी विज्ञान प्रबोधिनीतर्फे शहरी शेती उपक्रम

मराठी विज्ञान परिषदेतर्फे शहरी शेती उपक्रम गेली 25 वर्षे सुरू आहे.

 मिरज येथील सौ. मंदाकिनी मराठे यांच्या पुढाकाराने मिरज-सांगली परिसरातील नागरिकांसाठी असा अभ्यासक्रम विश्रामबाग येथील कृषी व्यवस्थापन महाविद्यालयात करण्याची योजना ठरविण्यात आली. स्थानिक पातळीवर या उपक्रमाचे नियोजन आणि कार्यवाहीची जबाबदारी मराठी विज्ञान प्रबोधिनी, सागलीचे कार्यवाह श्री अरविंद यादव यांनी स्वीकारली. आता हा उपक्रम येत्या १९ जानेवारीपासून सुरू होत आहे.

यात विजयनगर, सांगली येथील कृषी महाविद्यालयाच्या गच्चीवर शहरी शेती तंत्राने लागवड करून त्याची देखभाल करण्याचे व मार्गदर्शन करण्याचे काम तीन महिने केले जाणार आहे. शहरी शेतीचे मार्गदर्शन मविप मध्यवर्ती संस्थेचे विषय तज्ज्ञ श्री. दिलीप हेर्लेकर करणार आहेत. स्थानिक व्यवस्थापन मराठी विज्ञान प्रबोधिनी सांगली विभाग सांभाळेल.अशा पद्धतीचा हा पहिलाच प्रयोग असून स्थानिक होतकरू तरूणाला प्रशिक्षण देऊन हा अभ्यासक्रम घेण्यात येणार आहे.

हा उपक्रमाविषयी परस्पर सहकार्य करार आणि प्रकल्पाची आखणी करण्यासाठी २६ डिसेंबर २०१९ रोजी एक प्राथमिक बैठक घेण्यात आली. या बैठकीस मुंबईचे श्री हेर्लेकर, सांगली म. वि. प. चे प्रा. मोहन मद्वाण्णा, श्री अरविंद यादव आणि डॉ. रानडे, शाहू महाविद्यालयाचे प्राचार्य डॉ. बोरकर व प्रा. वालावलकर मिरजेच्या सौ. मंदाकिनी मराठे उपस्थित होते. श्री. हेर्लेकर यांना यावेळी प्रकल्पाची माहिती दिली डॉ. बोरकर यांनी महाविद्यालयाकडून सर्व साहाय्याचे आश्वासन दिले.

यानंतर विजयनगर येथील नर्सरीला भेट देऊन उपक्रमासाठी लागणा-या वनस्पतींची निवड करण्यात आली. नर्सरी व्यवस्थापक श्री. मंदार गायकवाड यांनी नर्सरी दाखवून याविषयी सविस्तर माहिती दिली. श्री. अरविंद यादव यांनी काढलेला फोचो


नर्सरी पाहून झाल्यावर मान्यवरांनी ज्ञानदीप फौंडेशनला भेट दिली व तेथील कार्याची माहिती घेतली. शहरी शेती प्रकल्पाचा  खर्च व इतर बाबींची यावेळी चर्चा झाली. ज्ञानदीपचे डॉ. रानडे यांनी या उपक्रमाचे व्हिडिओ चित्रिकरण करून दूरस्थ पद्धतीने असा अभ्यासक्रम जागतिक पातळीवर उपलब्ध करण्यासाठी ज्ञानदीप फौंडेशन सहकार्य करेल असे आश्वासन दिले.

( फोटोत श्री. दिलीप हेर्लेकर, प्रा. मोहन मद्वाण्णा आणि डॉ. रानडे )


शहरी शेती उपक्रमाच्या सुव्यवस्थित कार्यवाहीसाठी मविप, मराठी विज्ञान प्रबोधिनी आणि शाहू महाविद्यालय यात २७ डिसेंबर रोजी परस्पर सहकार्य करार करण्यात आला.

(श्री. राजकुमार पाटील,प्रकल्प संचालक,  डॉ. बोरकर प्राचार्य,राजर्षी शाहू कृषी व्यवस्थापन महाविद्यालय, श्री. अरविंद यादव, कार्यवाह, मराठी विज्ञान प्रबोधिनी,  श्री. दिलीप हेर्लेकर, मराठी विज्ञान परिषद, मुंबई)


तीन महिने शनिवार, रविवार या दिवशी  चालणारा हा उपक्रम  सांगलीत पहिल्यांदाच आयोजित केला जात आहे. याचे प्रशिक्षण शुल्क प्ति व्यक्ती फक्त २५०० रुपये आहे.

 या उपक्रमामुळे  घरातील वाया जाणारे अन्नपदार्थ, झाडाची पाने व इतर ओला कचरा यांच्यापासून खत निर्मिती करून सेंद्रीय भाजीपाल्याचे उत्पादन आपल्या गच्चीवर करण्याची व घनकचरा व्यवस्थापनास हातभार लावण्याची  प्रेरणा नागरिकांत निर्माण होईल असा विश्वास वाटतो.


मराठी विज्ञान प्रबोधिनी आणि ज्ञानदीप फौंडेशन हा उपक्रम सातत्याने  सांगली जित्ह्यातील सर्व मोठ्या गावात राहविण्याचा संकल्प करीत आहे. सर्वांची साथ मिळाल्यास निसर्ग संवर्धन आणि घन कचरा व्यवस्थापन या दोन्ही क्षेत्रात मोलाचे योगदान देण्याचे श्रेय नागरिकांना मिळेल.

ज्ञानदीप मंडळासाठी मराठी टंकलेखन

 तीन शाळांत ज्ञानदीप मंडळाच्या स्थापनेनंतर  मराठी टंकलेखनासाठी देवनागरी इन्स्क्रिप्ट कळफलक वापरावा असा सल्ला सांगलीच्या माजी जिल्हाधिकारी माननीय सौ. लीना मेहेंदळे यांनी दिला होता. त्याप्रमाणे मी स्वतः त्याचा सराव सुरू केला आहे.

वर दाखविल्याप्रमाणे विंडोज किंवा मॅक संगणकावर देवनागरी भाषा निवडून इन्स्क्रिप्ट कळफलक घ्यावा. खालीलप्रमाणे बाराखडी टाईप करावी.
अ आ  इ ई उ ऊ ए ऐ ओ औ अं अः
क का कि की कु कू के कै को कौ कं कः
ख खा खि खी खु खू खे खै खो खौ खं खः
ग गा गि गी गु गू गे गै गो गौ गं गः
घ घा घि घी घु घू घे घै घो घौ घं घः
ङ ङा ङि ङी ङु ङू ङे ङै हो ङौ ङं ङः
च चा चि ची चु चू चे चै चो चौ चं चः
छ छा छि छी छु छू छे छै छो छौ छं छः
ज जा जि जी जु जू जे जै जो जौ जं जः
झ झा झि झी झु झू झे झै झो झौ झं झः
ञ ञा ञि ञी ञु ञू ञे ञै ञो ञौ ञं ञः
ट टा टि टी टु टू टे टै टो टौ टं टः
ठ ठा ठि ठी ठु ठू ठे ठै ठो ठौ ठं ठः
ड डा डि डी डु डू डे डै डो डौ डं डः
ढ ढा ढि ढी ढु ढू ढे ढै ढो ढौ ढं ढः
ण णा णि णी णु णू णे णै णो णौ णं णः
त ता ति ती तु तू ते तै तो तौ तं तः
थ था थि थी थु थू थे थै थो थौ थं थः
द दा दि दी दु दू दे दै दो दौ दं दः
ध धा धि धी धु धू धे धै धो धौ धं धः
न ना नि नी नु नू ने नै नो नौ नं नः
प पा पि पी पु पू पे पै पो पौ पं पः
फ फा फि फी फु पू फे फै फो फौ फं फः
ब बा बि बी बु बू बे बै बो बौ बं बः
भ भा भि भी भु भू भे भै भो भौ भं भः
म मा मि मी मु मू मे मै मो मौ मं मः
य या यि यी यु यू ये यै यो यौ यं यः 
र रा रि री रु रू रे रै रो रौ रं रः
व वा वि वी वु वू वे वै वो वौ वं वः
ल ला लि ली लु लू ले लै लो लौ लं लः
श शा शि शी शु शू शे शै शो शौ शं शः
ष षा षि षी षु षू षे षै षो षौ षं षः
स सा सि सी सु सू से सै सो सौ सं सः
ह हा हि ही हु हू हे है हो हौ हं हः
ळ ळा ळि ळी लु ळू ळे ळै ळो ळौ ळं ळः
क्ष क्षा क्षि क्षी क्षु क्षू क्षे क्षै क्षो क्षौ क्षं क्षः
ज्ञ ज्ञा ज्ञि ज्ञी ज्ञु ज्ञू ज्ञे ज्ञै ज्ञो ज्ञौ ज्ञं ज्ञः
त्र त्रा त्रि त्री त्रु त्रू त्रे त्रै त्रो त्रौ त्रं त्रः
श्र श्रा श्रि श्री श्रु श्रू श्रे श्रै श्रो श्रौ श्रं श्रः
जोडाक्षर लिहिताना प्रथम पहिले अक्षर नंतर ् आणि बॅकस्पेस दाबून नंतर पुढचा अक्षर टाईप करावे. (मॅकसाठी)
उदा - धन्यवाद     

मराठी टंकलेखनासाठी इन्स्क्रीप्ट कीबोर्ड उपयुक्त - माजी जिल्हाधिकारी लीना मेहेंदळे

सांगलीतील राजमती कन्या महाविद्यालयात आदर्श माता पुरस्कार सोहळा, सांगलीच्या माजी जिल्हाधिकारी लीना मेहेंदळे यांच्या अध्यक्षतेखाली दिनांक २ जानेवारी २०२० रोजी पार पडला. 

त्यावेळी मराठी विज्ञान प्रबोधिनी आणि ज्ञानदीप फौंडेशनच्या कार्यकर्त्यांबरोबर एक बैठक झाली.  डॉ. रविंद्र व्होरा, मा. तानाजीराव मोरे, विलिंग्डनच्या संस्कृत प्राध्यापिका डॉ. वाडेकर, अरविंद यादव, पीव्हीपीआयटीचे प्राचार्य डॉ. घेवडे,निरंजन सोवनी, ज्ञानदीपच्या तृप्ती रेवणकर व डॉ. रानडे ( मी)  या बैठकीस उपस्थित होतो.

मा. लीना मेहेंदळे यांनी मराठी टंकलेखनासाठी इनस्क्रीप्ट कळफलक कसा सर्व दृष्टीने उपयुक्त आहे हे सांगितले. त्यांच्याच आवाजात हे ऐका,

 यातील मराठी अक्षरांची माडणी  वापराच्या दृष्टीकोनातून अधिक शास्त्रशुद्ध असून सर्व भारतीय भाषांसाठी हीच मांडणी असल्याने कोणत्याही भारतीय भाषेत टंकलेखन करताना तीच पद्धत वापरता येते. या सर्व भाषा ध्वनी आधारित असल्याने लिपी समजली नाही तरी केवळ आवाजावरून त्या भाषेत टाईप करता येते. उदा. मल्याळम लिपीमध्ये मराठीसारखे (डोळे मिटून) टाईप करता येते.

मोबाईलसाठी देखील असा कळफलक उपलब्ध असून केवळ दोन अंगठ्यांच्या साहाय्याने सहज मराठी टाईप करता येते.

आपल्या कॉम्प्युटरवर मराठी इनस्क्रीप्ट प्रस्थापित करण्यासाठी कंट्रोल पॅनेलमध्ये रिजनल लॅंग्वेज विभागात जाऊन मराठी भाषा निवडावी. नंतर इन्स्क्रीप्ट देवनागरी कीबोर्ड पर्याय निवडावा.

ज्ञानदीप फौंडेशनने याबाबतीत सर्व शाळांत असे मराठी आणि संस्कृत टाईप करायला शिकविण्याचे अभियान सुरू केले आहे. मा. लीना मेहेंदळे यांच्या कौशलम् ट्रस्टचे मार्गदर्शन यास लाभणार आहे.

मराठीतून नेटद्वारे प्रशिक्षण वर्ग

ज्ञानदीप संगणक हाताळणी, इंग्रजी - मराठी टंकलेखन, फोटोशॉप, ब्लॉग लिहिणे, वेबडिझाईन, तसेच पर्यावरण आणि प्रदूषण नियंत्रण या विषयांवर  नेटद्वारे प्रशिक्षण वर्ग सुरू करीत आहे. घरबसल्या आपल्या फावल्या वेळात हे कोर्सेस करून स्वत:च्या नव्या व्यवसायाची सुरुवात करा वा ज्ञानदीपच्या परिवारात सामील होऊन उद्योगी बना.

हे प्रशिक्षणवर्ग सुरू करण्याचा उद्देश ज्यांना या क्षेत्रात नोकरी वा स्वतःचा व्यवसाय सुरू करावयाचा आहे अशांसाठीच आहेत. त्यामुळे हे प्रशिक्षण घेण्यासाठी आवश्यक तेवढा वेळ देण्याची तयारी असणार्‍यांनीच या कोर्ससाठी नावे नोंदवावीत.
 
विषयातील धड्यांची आखणी क्रमवार केलेली असून धड्यातील माहितीचे पूर्ण आकलन झाले आहे की नाही याची खातरजमा करण्यासाठी पूरक प्रश्नावली व गृहपाठ पूर्ण करणे अनिवार्य राहील.

 गृहपाठासाठी दिलेली सर्व उदाहरणे स्वतः सोडवून ज्ञानदीपकडे तपासण्यासाठी पाठवावी लागतील. अर्थात त्यासाठी वेळेचे बंधन असणार नाही. आपल्या फुरसतीच्या वेळेत कोर्स करणार्‍या विद्यार्थ्यास आपल्या सवडीप्रमाणे गृहपाठ पूर्ण करता येतील मात्र सर्व प्रश्नांची उत्तरे बरोबर आल्यानंतरच पुढील धडा देण्यात येईल. साहजिकच कोर्ससाठी शेवटी वेगळी परीक्षा असणार नाही.

कोर्स समाप्तीनंतर ज्ञानदीप फौंडेशन तर्फे कोर्स यशस्वीरीत्या पूर्ण केल्याचे प्रशस्तीपत्रक देण्यात येईल. ज्ञानदीप इन्फोटेक प्रा. लि. या वेबडिझाईन कंपनीचे सर्टिफिकेट आवश्यक असल्यास वेगळे परीक्षाशुल्क भरून त्यांच्या ऑनलाईन परिक्षेत पास व्हावे लागेल.

प्रत्येक विद्यार्थ्यास स्वतःचा ब्लॉग, ट्विटर अकौंट सुरू करून आपली प्रगती व स्वतःचे लेख प्रसिद्ध करण्यास प्रोत्साहन देण्यात येईल. तसेच सार्वत्रिक उपयोगाच्या लेखांना ज्ञानदीपच्या वेबसाईटवर प्रसिद्धी देण्यात येईल.
 
या ऑनलाईन कोर्सेसबद्दल अधिक माहितीसाठी इमेलने.(info@dnyandeep.net) संपर्क साधा.- डॉ. सु. वि. रानडे, ज्ञानदीप, सांगली

नववर्षानिमित्त ज्ञानदीप फौंडेशनतर्फे स्वयंरोजगाराविषयी नवे व्यासपीठ

गेली २० वर्षे माहिती तंत्रज्ञान क्षेत्रात पायाभूत कार्य करून ज्ञानदीपने सांगलीचे नाव जागतिक नकाशावर कोरले आहे. येथे शिकलेले विद्यार्थी आज पुणे, बंगलोर सारख्या भारतातील महानगरांपासून ते अमेरिकेतील विविध राज्यात मानाच्या पदांवर कार्य करीत आहेत.

ज्ञानदीपने स्वतः मोठे न होता आपल्या कर्मचा-यांचे भवितव्य उज्वल करण्यासाठी आपले सर्वस्व अर्पण केले आहे. शिवाय परदेशी तंत्रज्ञानाचे अनुकरण न करता मराठी व संस्कृत भाषा, सांगली कोल्हापूर सारख्या स्थानिक भागावर आणि शालेय शिक्षणात माहिती तंत्ररज्ञान रुजविण्यावर लक्ष केंद्रीत केले, संस्थेच्या माजी संचालिका स्व. सौ. शुभांगी रानडे यांनी या कार्यात मोलाचे योगदान दिले,

त्याचीच परिणती म्हणून आज अमेरिकेतील माहिती तंत्ररज्ञानाचे केंद्र असणा-या सिलिकॉन व्हॅलीमध्ये ज्ञानदीप परिवार स्थायिक झाला असून आता मायसिलिकॉनव्हॅली नावाची वेबसाईट करून आंतरराष्ट्रीय क्षेत्रात अभिमानाने पाऊल टाकले आहे.

नववर्षानिमित्त  दूरस्थ शिक्षण आणि स्वयंरोजगाराविषयी नवे व्यासपीठ सुरू करण्याचा एक महत्वाकांक्षी प्रकल्प  ज्ञानदीपने हाती घेतला असून आपल्या सर्वांच्या सक्रीय सहभागातून तो यशस्वी होईल अशी आशा आहे,