श्री महागणपती सहस्रनाम स्तोत्रम्

श्री महागणपती सहस्रनाम स्तोत्र जुन्या संस्कृत लिपीमाधये लिहिले असल्याने स्तोत्र वाचताना खालील तक्त्याचा उपयोग करावा. 

खालील पीडीएफ डाऊनलोड करा.

श्री महागणपती सहस्रनाम स्तोत्रम्

वरील पीडीएफमधील पहिल्या काही श्र्लोकांचे युनिकोडमध्ये रुपांतर खालीलप्रमाणे
( सर्व भाग http://sanskritdeepika.org/strotre या वेबसाईटवर प्रसिद्ध करण्यात आले आहेत.)

अथ श्रीमहागणपति सहस्रनाम स्तोत्रम्

अस्य श्रीमहागणपतिसहस्रनामस्तोत्रमालामन्त्रस्य
गणेश ऋषि:

महागणपतिर्देवता
नानाविधनिच्छन्दांसि
हुमिति बीजम्
तुङ्गमिति शक्ति:
स्वाहाशक्तिरिति कीलकम्
श्रीमहागणपतिप्रसादसिद्ध्यर्थे सहस्रनामस्तोत्रपाठे विनियोग:

ध्यानम्

गजवदनमचिन्त्यं तीक्ष्णदंष्ट्ं त्रिनेत्रं
बृहदुदरमशेषं भूतिराजं पुराणम्

अमरवरसुपूज्यं रक्तवर्णं सुरेशं
पशुपतिसुतमिशं विघ्नराजं नमामि ---१

श्रीगणपतिरुवाच

गणेश्र्वरो गणक्रीडो गणनाथो गणाधिप:
एकदन्तो वक्रतुण्डो गजवक्त्रो महादर: ----१

लमबोदरो धूम्रवर्णो विकटो विघ्ननाशन:
सुमुखो दुर्मुखो बुद्धो विघ्नराजो गजानन: ---२

भीम: प्रमोद आमोद: सुरानन्दो मदोत्कट:
हेरम्ब: शम्बर: शम्भुर्लम्बकरणो महाबल:---३

नन्दनो लम्पटो भीमो मेनादो गणन्जय:
विनायको विरुपाक्षो वीर: शूरवरप्रद: ---४

महागणपतिर्बुद्धिप्रय: क्षिप्रप्रसादन:
रुद्रप्रियो गणाध्यक्ष उमापुत्रोऽघनाशन: ---५

कुमारगुरुरीशानपुत्रो मूषकवाहन:
सिद्धिप्रिय: सिद्धिपति: सिद्ध: सिद्धिविनायक: ---६

अविघ्नस्तुम्बुरु: सिंहवाहनो मोहिनीप्रिय:
कटङ्कटो राजपुत्र: शाकल:संमितोऽित: ---७

कूष्माणडसामसम्भूतिर्दुर्जयो धुर्जयो जय:
भूपतिरभुवनपतिर्भूतानां पतिरव्यय: ---८

विश्र्वकर्ता विश्र्वमुखो विश्र्वरूपो निधिर्गुण:
कवि: कवीनामृषभो ब्रह्मण्यो ब्रह्मवि्प्रिय: ---९

ज्येष्ठराजो निधिपतिरनिधिप्रियपतिप्रिय:
हिरण्मयपुरान्त:स्थ: सूर्यमण्डलमध्यग: ---१०

कराहतिध्वस्तसिनधुसलिल: पूषदन्तभित्
उमाङ्ककेलिकुतुकी मुक्तिद: कुलपावन: ---११

किरीटी कुण्डली हारी वनमाली मनोमय:
वैमुख्यहतदैत्यश्री: पादाहतिजितक्षिति: ---१२

सद्योजात: स्वरणमुञ्जमेखली दुरनिमित्तहृत्
दु:स्वप्रहृत्प्रसहनो गुणि नादप्रतिष्ठित: ---१३

सुरुप: सरवनेत्राधिवासो वीरासनाश्रय:
पिताम्बर: खण्डरद: खण्डवैशाखसंस्थित: --- १४

चित्राङ्ग: श्यामदशनो भालचन्द्रो हविर्भुज:
योगाधिपस्तारकस्थ: पुरुषो गजकर्णक: ---१५

गणाधिराजो विजय: स्थिरो गजपतिर्ध्वजी
देवदेव: स्मर: प्राणदीपको वायुकीलक: ---१६

विपश्र्चिद्वरदो नादो नादभिन्महाचल:
वराहरदनो मृत्युञ्जयो व्याघ्राजिाम्बर: ---१७

इच्छाशक्तिभवो देवत्राता दैत्यविमर्दन:
शम्भुवक्त्रोद्भव: शम्भुकोपहा शम्भुहास्यभू: --- १८

सुवचनानि

सुवचनानि  ( From संस्कृतदीपिका )

सत्यमेव जयते नानृतं सत्येन पन्था विततो देवयानः ।
येनाक्रमन्त्यृषयो ह्याप्तकामा यत्र तत् सत्यस्य परमं निधानम् ॥

ऐश्वरस्य विभूषणं सुजनता शौर्यस्य वाक्संयमः
ज्ञानस्योपशमः श्रुतस्य विनयो वित्तस्य पात्रे व्ययः।
अक्रोधः तपसः क्षमा प्रभवितुः धर्मस्य निर्व्याजता
सर्वेषामपि सर्वकारणमिदं शीलं परं भूषणम्‌॥

सर्वे भवन्तु सुखिनः सर्वे सन्तु निरामया।
सर्वे भद्राणि पश्यन्तु मा कश्चित् दुःखभाग् भवेत्।।

अतिपरिचयादवज्ञा सन्ततगमनादनादरो भवति ।
मलये भिल्लपुरन्ध्री चन्दनतरुकाष्ठमिन्धनं कुरुते ॥

अधमा धनमिच्छन्ति धनं मानं च मध्यमाः ।
उत्तमा मानमिच्छन्ति मानो हि महताम् धनम् ॥

अपि स्वर्णमयी लङ्का न मे लक्ष्मण रोचते
जननी जन्मभूमिश्च स्वर्गादपि गरीयसी ॥

अयं निजः परो वेऽति गणना लघुचेतसाम् ॥
उदारचरितानां तु वसुधैव कुटुम्बकम् ॥

अष्टादशपुराणानां सारं व्यासेन कीर्तितम् ।
परोपकारः पुण्याय पापाय परपीडनम् ॥

आत्मनः मुखदोषेण बध्यन्ते शुकसारिकाः ।
बकास्तत्र न बध्यन्ते मौनं सर्वाथसाधनम् ॥

केयूरा न विभूषयन्ति पुरुषं हारा न चन्द्रोज्ज्वलाः
न स्नानं न विलोपनं न कुसुमं नालङ्कृता मूर्धजाः ।
वाण्येका समलङ्करोति पुरुषं या संस्कृतार्धायते
क्षीयन्ते खलु भूषणानि सततं वाग्भूषणं भूषणम् ॥

अपि क्रियार्थं सुलभं समित्कुशं जलान्यपि स्नानविधिक्षमाणि ते ।
अपि स्वशक्त्या तपसि प्रवर्तसे शरीरमाद्यं खलु धर्मसाधनम् ।।

पिण्डे पिण्डे मतिर्भिन्ना कुण्डे कुण्डे नवं पयः ।
जातौ जातौ नवाचाराः नवा वाणी मुखे मुखे ॥

भ्रमन् वनान्ते नवमंजरीषु न षट्पदो गन्धफलीमजिघ्रत् ।
सा किं न रम्या स च किं न रन्ता बलीयसी केवलमीश्वरेच्छा ॥

यत्र नार्यस्तु पूज्यन्ते रमन्ते तत्र देवताः ।
यत्र तास्तु न पूज्यन्ते सर्वास्तत्राफलाः क्रियाः ॥

यस्यास्ति वित्तं स वरः कुलीनः स पण्डितः स श्रुतवान् गुणज्ञः ।
स एव वक्ता स च दर्शनीयः सर्वे गुणाः काञ्चनमाश्रयन्ते ॥

अमन्त्रम् अक्षरं नास्ति नास्ति मूलमनौषधम् ।
अयोग्यः पुरुषो नास्ति योजकस्तत्र दुर्लभः ।।

रथस्यैकं चक्रं भुजगयामिता सप्ततुरगाः
निरालम्बो मार्गश्चरणविकलः सारथिरपि ।
रविर्यात्यन्तं प्रतिदिनमपारस्य नभसः
क्रियासिधिः सत्त्वे भवति महतां नोपकरणे ॥

सत्यं ब्रूयात् प्रियं ब्रूयत् न ब्रूयात् सत्यमप्रियं ।
प्रियं च नानृतं ब्रूयात् एष धर्मः सनातनः ॥

सुन्दरोऽपि सुशीलोऽपि कुलीनोऽपि महाधनः ।
न शोभते विना विद्यां विद्या सर्वस्य भूषणम् ॥

सूर्यं भर्तारमुत्सृज्य पर्वतं मारुतं गिरिम्।
स्वजातिं मूषिका प्राप्ता स्वभावो दुरतिक्रमः ॥

Devanagari Transliteration Methods

I give below the details of various methods adopted for transliterating Devanagari Script.

( Source - https://en.wikipedia.org/wiki/Transliteration)

Transliteration comparison

The following is a comparison of the major transliteration methods used for Devanāgarī.

Vowels

Devanāgarī	IAST	Harvard-Kyoto	ITRANS	Velthuis	SLP1
अ	a	a	a	a	a
आ	ā	A	A/aa	aa	A
इ	i	i	i	i	i
ई	ī	I	I/ii	ii	I
उ	u	u	u	u	u
ऊ	ū	U	U/uu	uu	U
ए	e	e	e	e	e
ऐ	ai	ai	ai	ai	E
ओ	o	o	o	o	o
औ	au	au	au	au	O
ऋ	ṛ	R	RRi/R^i	.r	f
ॠ	ṝ	RR	RRI/R^I	.rr	F
ऌ	ḷ	lR	LLi/L^i	.l	x
ॡ	ḹ	lRR	LLI/L^I	.ll	X
अं	ṃ	M	M/.n/.m	.m	M
अः	ḥ	H	H	.h	H
अँ			.N		~

Consonants

The Devanāgarī consonant letters include an implicit 'a' sound. In all of the transliteration systems, that 'a' sound must be represented explicitly.

Devanāgarī	IAST	Harvard-Kyoto	ITRANS	Velthuis	SLP1
क	ka	ka	ka	ka	ka
ख	kha	kha	kha	kha	Ka
ग	ga	ga	ga	ga	ga
घ	gha	gha	gha	gha	Ga
ङ	ṅa	Ga	~Na	"na	Na
च	ca	ca	cha	ca	ca
छ	cha	cha	Cha	cha	Ca
ज	ja	ja	ja	ja	ja
झ	jha	jha	jha	jha	Ja
ञ	ña	Ja	~na	~na	Ya
ट	ṭa	Ta	Ta	.ta	wa
ठ	ṭha	Tha	Tha	.tha	Wa
ड	ḍa	Da	Da	.da	qa
ढ	ḍha	Dha	Dha	.dha	Qa
ण	ṇa	Na	Na	.na	Ra
त	ta	ta	ta	ta	ta
थ	tha	tha	tha	tha	Ta
द	da	da	da	da	da
ध	dha	dha	dha	dha	Da
न	na	na	na	na	na
प	pa	pa	pa	pa	pa
फ	pha	pha	pha	pha	Pa
ब	ba	ba	ba	ba	ba
भ	bha	bha	bha	bha	Ba
म	ma	ma	ma	ma	ma
य	ya	ya	ya	ya	ya
र	ra	ra	ra	ra	ra
ल	la	la	la	la	la
व	va	va	va/wa	va	va
श	śa	za	sha	"sa	Sa
ष	ṣa	Sa	Sha	.sa	za
स	sa	sa	sa	sa	sa
ह	ha	ha	ha	ha	ha

Irregular consonant clusters

Devanāgarī	ISO 15919	Harvard-Kyoto	ITRANS	Velthuis	SLP1
क्ष	kṣa	kSa	kSa/kSha/xa	k.sa	kza
त्र	tra	tra	tra	tra	tra
ज्ञ	jña	jJa	GYa/j~na	j~na	jYa
श्र	śra	zra	shra	"sra	Sra

आळस -Laziness

English translation of poem ' आळस ' written by
Late Sou. Shubhangi Ranade in her ' सांगावा ' poem book.
(माणसाच्या शरीरात आळस, कंटाळा हा अनाहूतपणे नकळत घरात घुसणाऱ्या मांजरासारखा वस्तीला आलेला असतो. त्या आळसाशी एक शब्दही न बोलता, त्याची अजिबात सरबराई न करता त्याला घरातून म्हणजे शरीरातून दूर हाकलून देण्यासाठी मनाला केलेला उपदेश आहे. आळस गेल्यावर केलेल्या प्रयत्नातूनच यशप्राप्ती होते.)
(Laziness is an uninvited guest who enters our body like a smart cat who secretly enters our house and stays there. This poem is an advice to mind for driving out laziness from body without discussing or entertaining it. Success is achieved only by doing work after laziness is gone.)

आळस	Laziness
आळस असे हा शत्रु आपुला कधी न ठाऊक येई घरी गुपचूप येई चोरपाऊली लबाड जैसी मनीमांजरी --- १	Lazyness is our enemy who enters our house secretly without our knowledge like a smart and cheater cat---1
चेहरामोहरा दिसे न याचा हातपाय ना दिसती जरी भल्याभल्यांना दावी वाकुल्या करणी याची अजब खरी --- २	We can't see its face or feet ( how it looks), but it mocks many smart and clever guys and shows its magic effect.---2
तळ ठोकुनी बसे आळस हा काही केल्या हालत नसे कळे न मजला हाकलुनी देऊ या रिपुराजा कुठे कसे --- ३	It stays in the body and does not move out, I fail to understand how and where to drive it out. ---3
आळस सोडुनी देई मना बा उद्योगाची कास धरी दोन शब्द ना बोल त्याजशी काम उद्याचे आज करी --- ४	Oh my mind! Don't argue with laziness leave it and as a true workman, start doing tomorrow's work today. ---4
पुन्हा पुन्हा रे कथिते तुजला विचार थोडा तरी करी झटकुनी देई बळेचि आळसा दिसे तेधवा खरा हरी -- ५	I tell you again and again think over it and forcefully drive laziness out Then only you can see the real God (success)---5  Note - Laziness can be replaced by lethargy  or idleness

स्मृतिसुमने- Flowers of memories

English translation of poem 'स्मृतिसुमने ' written by
Late Sou. Shubhangi Ranade in her 'काव्यदीप ' poem book.

स्मृतिसुमने	Flowers of memories
वर्ष कसे हे सरून गेले कळले मजला नाही परि माऊली माया अमुचि तिळभर आटली नाही ---- १	I could not accept that an year has passed But our love for you did not reduce even by a small bit ---1
कितीक झाले त्यागी विरागी गणती त्यांची नाही परि मला वाटते त्यागाला तव जगती उपमा नाही ---- २	There were many generous and selfless people in the past but I feel that there is no comparision to your selflessness in the world ---- 2
अमोज आहे धनद्रव्यादि कमी न कोणा काही परि साध्य न झाले तव यत्नाविण आम्हा यातले काही ---- ३	There is plenty of wealth now with us and no derth of any requirement But we could not have earned anything without your toil and efforts.----3
टिचभर अपुल्या जुन्या घराचे रूपच बदलून जाई परि मनात माझ्या तुझीच खोली सदैव जागृत राही ---- ४	Our small old house now has changed in to a new decent dwelling but memory of your small room is always living in my mind----4
असतील झाल्या अगणित भगिनी गृहिणी अन् माताही परि मला वाटते तुझ्यासारखी आई होणे नाही ---- ५	There might have been many sisters, housewives and mothers but I feel that there shall not be any mother like you----5
सकल जनांच्या सारून मोहा दूरच गेलिस बाई परि मनात माझ्या तव कवनांची प्रतिमा तेवत राही ---- ६	You have left us by crossing our love bonds but image of your poems still glows in my mind----6
कृष्णतुलेसम उणीव तुझी ही सदैव भासत राही तुला वाहतो स्मृतिसुमने ही विनम्रभावे आम्ही ---- ७	Just as balancing Lord Krishna remains unfulfilled all time your memory always remains in our mind With great respect and love we offer to you flowers of our memories----7

आई म्हणजे - Mother is like

English translation of poem 'आई म्हणजे ' written by
Late Sou. Shubhangi Ranade in her 'काव्यदीप ' poem book.

आई म्हणजे	Mother is like
आई म्हणजे जशी - तान्हुल्याची माऊली जशी - वासराची गाऊली जशी - वृक्षाची सावली ---- १	Mother is like mother of newborn baby like Cow of calf like a shadow of a tree ---- 1
आई म्हणजे जशी - अंबरीची चांदणी जशी - भरजरीची पैठणी जशी - तुळस उभी अंगणी ---- २	Mother is like a star in the sky like adorned rich saree like a basel plant at the door --- 2
आई म्हणजे जसा - निराधाराला आसरा जसा - गाईचा कासरा जसा - सणात दसरा ---- ३	Mother is like support for helpless like rope of a cow like Dasahara in festivals --- 3
आई म्हणजे जशी - आंधळयाची काठी जशी - सायसाखर वाटी जशी - विठू माऊली भेटी ---- ४	Mother is like a stick of blind like bowl of sugar and cream like meeting with God ---4
आई म्हणजे जसा - पंख असे पाखरा जसा - मोराचा पिसारा जसा - सागराचा किनारा----- ५	Mother is like a wing for bird like feathers of peacock like a bank of a sea ---5
आई म्हणजे जशी - गाभार्‍यातील मूर्त जसे - कोटी देवांचे तीर्थ जसे - स्वर्गामधले अमृत ---- ६	Mother is like God statue in temple like blessings of Million Gods like Amrut in Heaven ---6 Amrut - divine drink enabling eternity

सुमनमाला - A garland of feelings

English translation of poem 'सुमनमाला ' written by
Late Sou. Shubhangi Ranade in her 'काव्यदीप ' poem book.

सुमनमाला	A garland of feelings
पाहते अन् ऐकते मी त्वत् गुणांच्या गौरवाला साश्रुनयनी पाहते मी या जगाच्या नाटकाला ---- १	I see and listen to praise of your qualities With tears in my eyes see the world drama --- 1
` एकी धरा अन् नको दुही ' स्मरू तुझ्या या संदेशाला `करित रहावी कर्तव्ये ही ' स्मरण तुझे हे पुढील पिढीला ---- २	'Remain united and do not divide' Shall remember your message 'Follow the duties assigned' is the message for the next gen ---2
सुवर्णपुष्पे गुंफिते मी आठवणींची या समयाला चरणकमली अर्पिते मी भावनांची सुमनमाला ---- ३	I link golden flowers of your memories into a string this time and offer it to your feet as a garland of my feelings---3

तुझ्यामुळे - Only because of You

English translation of poem 'तुझ्यामुळे ' written by
Late Sou. Shubhangi Ranade in her 'काव्यदीप ' poem book.

तुझ्यामुळे	Only because of You
तुझ्या स्मृतींच्या उबेत उमलत गेली एकेक पाकळी माझ्या मनाची ---- १	Warmth of your memories, helped bloom petals of my mind one by one
तुझ्या आशीर्वादरूपी हळुवार स्पर्शाने खुलली कळी माझ्या मनाची ---- २	Gentle contact of your blessings led to turn bud of my mind to a flower
तुझ्या आधारावरच फुलारून आली प्रत्येक झावळी माझ्या मनाची ---- ३	Every aspiraton of my mind could blossom only due to your support
केवळ तुझ्यामुळे जुळली गेली अखंड साखळी माझ्या मनाची ---- ४	With your help, memories in my mind could join to form an unbroken single srting
तुझ्या पाठिंब्यावरच इमारत उभारली आगळीवेगळी माझ्या मनाची ---- ५	With your support I could build a novel structure of my mind
तुझ्या प्रेमळ सोबतीने येता या राऊळी, उलघाल थांबली माझ्या मनाची ---- ६	Turmoil of my mind got pacified with nearness of your loving memories